Thuis, tijdens een wandeling of op vakantie, een ongeluk zit in een klein hoekje. Denk hierbij aan een zonnesteek, tekenbeet of vergiftiging. In deze EHBO serie proberen we meer te vertellen over de achtergrond en pluizen we uit wat de beste (spoed)behandeling is die je zelf kan uitvoeren in deze gevallen. In deze blog gaan we dieper in op een aantal parasieten in zowel binnen- als buitenland. Weet jij al hoe je jouw viervoeter het beste kan beschermen tegen deze kriebelbeestjes?
Achtergrondinformatie
Ik weet niet hoe het jullie vergaat, maar bij mij begint het al te kriebelen als ik er alleen al aan denk. Het is weer mooier weer en ze duiken weer overal op: teken! Dat zijn waarschijnlijk de bekendste parasieten bij de hond. Maar wist je dat er nog veel meer soorten parasieten zijn? Luizen, mijten, vlooien en wormen vallen ook allemaal onder de parasieten. In principe is een parasiet niets anders dan een ander ‘beestje’ dat meelift op of in jouw dier en zich volslurpt met voedingsstoffen zonder dat jouw dier daar ook maar enig van voordeel aan heeft. Binnen de parasitologie is er een onderscheid tussen de verschillende parasieten, namelijk endo- en ectoparasieten. De naam zegt het eigenlijk al, de endoparasieten zitten in het lichaam (wormen) en de ectoparasieten zitten op het lichaam (teken, mijten).
Endoparasieten
De belangrijkste endoparasieten bij de hond zijn wormen. Er zijn 3 grote groepen wormen die voorkomen bij onze honden: spoelwormen, haakwormen en lintwormen. Infecties met haakwormen komen in Nederland niet vaak meer voor, infecties met lintwormen (bijvoorbeeld Dipylidium caninum) en spoelwormen (bijvoorbeeld Toxocara canis) komen nog wel regelmatig voor. Hoe je hond aan wormen komt? Simpel! Wormen leggen eitjes met daarin een larve, die vervolgens met de ontlasting worden uitgescheiden. Die eitjes worden vervolgens weer opgenomen door andere honden. Deze honden kunnen, als ze genoeg eitjes opnemen, ook een wormeninfectie krijgen. De eitjes komen in de dunne darm terecht, waar de larven uit het eitje kruipen. Eenmaal uit het eitje kunnen ze in de dunne darm blijven, maar ze kunnen zich ook verplaatsen naar verschillende andere organen zoals de lever of longen. Je kunt je voorstellen dat dit veel schade geeft aan de organen waar de larven doorheen kruipen!
Preventie
Wormeneitjes kun je niet zien met het blote oog, maar ze komen wel voor in de omgeving en kunnen daar ook lang overleven. De meeste wormeitjes en larven zijn niet gevoelig voor de anti-parasitaire middelen die er op de markt zijn, maar de volwassen wormen wel! Het opruimen van hondenpoep is dus niet alleen goed om de straten schoon te houden, maar ook om de infectiedruk van wormeneitjes in de omgeving te verlagen. Hoe minder eitjes in de omgeving, hoe minder snel je hond ze kan opnemen.
(Not so) fun fact
Wist je dat een volwassen Toxocara canis vrouwtje wel 200.000 eieren op een dag kan leggen? En dat jij zelf ook besmet kan raken met de wormeitjes van Toxocara canis en Dipylidium caninum?
Ectoparasieten
Oftewel: Kriebelbeestjes! Luizen, vlooien, mijten en teken vallen allemaal onder de ectoparasieten. De meeste mensen weten wel dat teken ziektes met zich mee kunnen dragen, zoals de ziekte van Lyme. Maar ook vlooien kunnen ziektes met zich meedragen, zij zijn bijvoorbeeld de tussengastheer voor de lintworm Dipylidium caninum.
Luizen
Een luizeninfectie bij hond of kat noemen we veterinair ook wel pediculosis. Luizen kunnen zowel bijtend als bloedzuigend zijn. De bloedzuigende luizen kunnen er zelfs voor zorgen dat de hond anemie krijgt (bloedarmoede). Luizeninfecties komen steeds minder voor, maar vaak zien we een hoop jeuk bij deze dieren. Je hoeft overigens niet bang te zijn dat je zelf luizen krijgt wanneer je hond luizen heeft, mensenluizen en hondenluizen zijn verschillend en kunnen niet overgedragen worden, ze zijn heel gastheerspecifiek!
Vlooien
Pulicosis, oftewel een vlooieninfectie, zien we in tegenstelling tot de pediculosis wél vaak. Ook de vlooieninfectie gaat gepaard met jeuk, dat zich kan uiten op allerlei verschillende manieren. Het grootste probleem bij een vlooieninfectie is dat niet alleen de hond, maar ook alle andere huisdieren én de omgeving betrokken kunnen zijn bij de cyclus van de vlo. Het is daarom heel belangrijk om de behandeling van vlooien goed en groots aan te pakken. Niet alleen omdat je viervoeter er last van heeft, maar ook jij als eigenaar kan last krijgen van de vlooien van je huisdier.
Mijten
Bij honden komen zowel kort- als langpotige mijten voor, die scabies of ‘schurft’ veroorzaken. De mijten leven op of in de huid, buiten de gastheer kunnen mijten slecht overleven. Enkele bijzondere soorten zoals Demodex of Cheyletiella kunnen ook in de haarfollikels of vacht overleven. Vooral de kortpotige soorten kunnen ook overlopen van de hond naar de mens. De mijten zijn wel gastheerspecifiek en kunnen zich niet vermeerderen op de mens, maar ze kunnen wel vervelende huidreacties veroorzaken doordat ze gangen graven in de opperhuid.
Teken
Tekenbeten geven over het algemeen geen grote lichamelijk problemen, maar meestal slechts een lokale ontsteking. Ze kunnen wel andere parasieten, bacteriën en virussen meebrengen waar dieren en mensen wél ziek van kunnen worden. Soms is de teek in zijn geheel nog aanwezig, in andere gevallen is het lijfje van de teek al weg maar zit een van de pootjes nog wel in de huid. De jeuk en overige symptomen van een tekenbeet zijn variabel.
Preventie
Wat kun je preventief doen tegen endo- en ectoparasieten? Vooral de preventie van endoparasieten doen we als hondeneigenaren samen. Door de ontlasting van je hond op te ruimen gaat de infectiedruk, oftewel de hoeveelheid eitjes in de omgeving, flink naar beneden en nemen de honden dus automatisch minder eitjes op. Voor zowel endo- als ectoparasieten geldt: Gebruik volgens een regelmatig schema een middel om de endo- en ectoparasieten te doden of af te weren. Er zijn ontzettend veel verschillende middelen op de markt, maar niet ieder middel is geschikt voor iedere parasiet én iedere hond. Zeker in het buitenland kun je andere parasieten en ziekten tegenkomen dan in Nederland. Mocht je twijfelen wat de beste methode is om endo- en ectoparasieten buiten de deur te houden, overleg dan met je eigen dierenarts.